یکی از چالشها و نگرانیهایی که مادران باردار با آن مواجه هستند، شیردهی دوران بعد از زایمان است. این که راههای افزایش شیر مادر چیست و با چه مواد غذایی و روشهایی میتوان این کار را انجام داد از جمله دغدغههای آنان محسوب میگردد. معمولا در زنانی که تحت زایمان طبیعی بود هاند، با اولین برقراری رابطه عاطفی، به راحتی فرآیند شیر دهی آغاز میگردد. البته جای نگرانی نیست چون در مادران تحت عمل جراحی سزارین نیز با کمی تلاش این حالت اتفاق میافتد.
مواد غذایی تقویت کننده شیر مادر
از آن جایی که شیر مادر قابلیتهای ویژه ای از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی هم چون آسم، آلرژی، بیماریهای تنفسی و عفونتهای مکرر گوش میباشد بنابراین مادران باید تمام تلاش خود را برای تغذیه کودک با شیر مادر انجام دهند. یکی از راههای تقویت شیر مادر استفاده از برخی مواد غذایی مانند مواد زیر میباشد:
۱. جو دو سر و برنج قهوه ای: جو دو سر دارای مقادیر زیادی از ویتامینهای خانواده ب میباشد که قادر است کم خونی مادر باردار را برطرف نموده و همچنین به تقویت اعصاب و برطرف نمودن مشکلات روحی و روانی بعد از زایمان کمک نماید. علاوه بر این دارای فیبر میباشد که برای تسهیل حرکات گوارشی مفید میباشد. علاوه بر خواص ویتامینی این ماده غذایی، افزایش تولید هورمون اکسی توسین که باعث افزایش شیر مادر میگردد یکی دیگر از ویژگیهای آن است.
۲. سبزیجات: در میان سبزیجاتی که از قدیم الایام به عنوان راههای افزایش شیر مادر استفاده میشده است میتوان به هویج و سایر سبزیجات دارای برگهای سبز مانند اسفناج اشاره نمود. هویج دارای مقادیر زیادی ویتامین آ و پیش ساز سازنده آن یعنی آلفا و بتاکاروتن میباشد که علاوه بر تقویت شیر به عنوان یک ویتامین محلول در چربی خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و تا حدودی مانع از رشد بافت سرطانی در سینه میگردد. برگهای سبز موجود در اسفناج دارای اسید فولات و ویتامین ث میباشد که میتواند برای جبران حجم خون از دست رفته مادر مورد استفاده قرار گیرد. در مصرف سبزیجاتی مانند گشنیز، سیر و پیاز میتوانید علاقه مندی نوزاد به طعم شیر را مورد بررسی قرار دهید و مصرف آنها را ادامه دهید. مویز، خرما، شیره خرما، انجیر و انگور بهتر است ما بین وعدههای غذایی و هم چنین صبحگاهی مصرف گردد.
۳. چربیهای غیر اشباع: امگا 3 و چربیهای غیر اشباع که در ماهیهایی مانند ماهی سالمون، قزل آلا و روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل به فراوانی یافت میشود برای تقویت سیستم ایمنی و تامین ویتامین د بدن مادر که تحت دوران بارداری تضعیف گشته، مناسب میباشد. این چربیها در مغزهای خوراکی مانند بادام نیز وجود دارند.
۴. پروتئین: در میان پروتئینهایی که به عنوان راههای افزایش شیر مادر به حساب میآیند، پروتئین موجود در تخم مرغ محبوب ترین میباشد چرا که علاوه بر تامین کافی انرژی بدنی، دارای املاح و مواد ویتامینی از قبیل کولین، لوتئین، ویتامین د و ب ۱۲ میباشد. کولین جزو آن دسته از موادی میباشد که علاوه بر تقویت شیر مادر میتواند بر تقویت عملکرد رشد جنینی تاثیر بگذارد.
راهکارهای افزایش شیر مادر
علاوه بر مواد غذایی که میتوانند به راه حلهای خوراکی بدین منظور مورد استفاده قرار بگیرند، انجام چند تکنیک بسیار ساده نیز راهگشا خواهد بود به عنوان مثال:
۱. معمولا بعد از زایمان، اولین ارتباط عاطفی با نوزاد میتواند در ترشح هورمونهای شیر دهی، موثر باشد.
۲. اجازه دهید نوزاد شروع به مکیدن سینه نماید، حتی اگر فرآیند شیر دهی آغاز نشده باشد با این کار میتوان اعصاب حسی موجود در سینه را تقویت نموده و باعث افزایش ترشح شیر مادر گردد.
۳. فرآیند شیر دهی باید از هر دو سینه انجام گردد.
۴. در هنگام شیر دهی سینهها با دست مالش داده شود تا شیر بیشتری به دهان نوزاد وارد گردد.
۵. سعی کنید مصرف مایعات را افزایش دهید. این افزایش مصرف میتواند همراه با مواد غذایی و یا غذاهای آبکی صورت گیرد.
مواد غذایی تقویت کننده شیر مادر
از آن جایی که شیر مادر قابلیتهای ویژه ای از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی هم چون آسم، آلرژی، بیماریهای تنفسی و عفونتهای مکرر گوش میباشد بنابراین مادران باید تمام تلاش خود را برای تغذیه کودک با شیر مادر انجام دهند. یکی از راههای تقویت شیر مادر استفاده از برخی مواد غذایی مانند مواد زیر میباشد:
۱. جو دو سر و برنج قهوه ای: جو دو سر دارای مقادیر زیادی از ویتامینهای خانواده ب میباشد که قادر است کم خونی مادر باردار را برطرف نموده و همچنین به تقویت اعصاب و برطرف نمودن مشکلات روحی و روانی بعد از زایمان کمک نماید. علاوه بر این دارای فیبر میباشد که برای تسهیل حرکات گوارشی مفید میباشد. علاوه بر خواص ویتامینی این ماده غذایی، افزایش تولید هورمون اکسی توسین که باعث افزایش شیر مادر میگردد یکی دیگر از ویژگیهای آن است.
۲. سبزیجات: در میان سبزیجاتی که از قدیم الایام به عنوان راههای افزایش شیر مادر استفاده میشده است میتوان به هویج و سایر سبزیجات دارای برگهای سبز مانند اسفناج اشاره نمود. هویج دارای مقادیر زیادی ویتامین آ و پیش ساز سازنده آن یعنی آلفا و بتاکاروتن میباشد که علاوه بر تقویت شیر به عنوان یک ویتامین محلول در چربی خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و تا حدودی مانع از رشد بافت سرطانی در سینه میگردد. برگهای سبز موجود در اسفناج دارای اسید فولات و ویتامین ث میباشد که میتواند برای جبران حجم خون از دست رفته مادر مورد استفاده قرار گیرد. در مصرف سبزیجاتی مانند گشنیز، سیر و پیاز میتوانید علاقه مندی نوزاد به طعم شیر را مورد بررسی قرار دهید و مصرف آنها را ادامه دهید. مویز، خرما، شیره خرما، انجیر و انگور بهتر است ما بین وعدههای غذایی و هم چنین صبحگاهی مصرف گردد.
۳. چربیهای غیر اشباع: امگا 3 و چربیهای غیر اشباع که در ماهیهایی مانند ماهی سالمون، قزل آلا و روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل به فراوانی یافت میشود برای تقویت سیستم ایمنی و تامین ویتامین د بدن مادر که تحت دوران بارداری تضعیف گشته، مناسب میباشد. این چربیها در مغزهای خوراکی مانند بادام نیز وجود دارند.
۴. پروتئین: در میان پروتئینهایی که به عنوان راههای افزایش شیر مادر به حساب میآیند، پروتئین موجود در تخم مرغ محبوب ترین میباشد چرا که علاوه بر تامین کافی انرژی بدنی، دارای املاح و مواد ویتامینی از قبیل کولین، لوتئین، ویتامین د و ب ۱۲ میباشد. کولین جزو آن دسته از موادی میباشد که علاوه بر تقویت شیر مادر میتواند بر تقویت عملکرد رشد جنینی تاثیر بگذارد.
راهکارهای افزایش شیر مادر
علاوه بر مواد غذایی که میتوانند به راه حلهای خوراکی بدین منظور مورد استفاده قرار بگیرند، انجام چند تکنیک بسیار ساده نیز راهگشا خواهد بود به عنوان مثال:
۱. معمولا بعد از زایمان، اولین ارتباط عاطفی با نوزاد میتواند در ترشح هورمونهای شیر دهی، موثر باشد.
۲. اجازه دهید نوزاد شروع به مکیدن سینه نماید، حتی اگر فرآیند شیر دهی آغاز نشده باشد با این کار میتوان اعصاب حسی موجود در سینه را تقویت نموده و باعث افزایش ترشح شیر مادر گردد.
۳. فرآیند شیر دهی باید از هر دو سینه انجام گردد.
۴. در هنگام شیر دهی سینهها با دست مالش داده شود تا شیر بیشتری به دهان نوزاد وارد گردد.
۵. سعی کنید مصرف مایعات را افزایش دهید. این افزایش مصرف میتواند همراه با مواد غذایی و یا غذاهای آبکی صورت گیرد.
جهت دریافت نوبت و مراجعه حضوری به