یائسگی زمانی است که خونریزی‌های ماهیانه به دلیل کاهش سطح هورمون‌ها متوقف می‌شود. معمولا در زنان ۴۵ تا ۵۵ ساله ایجاد می‌شود اما ممکن است زودتر اتفاق بیفتد. زمانی که ۱۲ ماه پریود نشوید یعنی یایسه شده‌اید. یائسگی می‌تواند به طور طبیعی یا به دلایلی مانند جراحی برداشتن تخمدان‌ها (اووفورکتومی) یا رحم (هیسترکتومی)، درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی یا دلایل ژنتیکی اتفاق بیفتد.
یائسگی و پیش از یائسگی می‌تواند علائمی مانند اضطراب، نوسانات خلقی، گرگرفتگی و پریودهای نامنظم ایجاد کند. این علائم می‌توانند سال‌ها قبل از قطع قاعدگی شروع شوند و پس از آن ادامه پیدا کنند. علائم یائسگی و قبل از یائسگی می‌تواند تاثیر زیادی بر زندگی شما از جمله روابط و کار داشته باشد. کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به علائم انجام دهید. همچنین داروهایی وجود دارند که می‌توانند جایگزین هورمون‌های از دست رفته شوند و به تسکین علائم شما کمک کنند.
علائم شایع یائسگی و قبل از یائسگی این دوران ممکن است برای هر کسی احساس متفاوتی ایجاد کند. ممکن است تعدادی از علائم را داشته باشید یا هیچ کدام را نداشته باشید. علائم معمولا ماه‌ها یا سال‌ها قبل از پایان قاعدگی شروع می‌شوند. به این حالت پیش یائسگی می‌گویند.
• تغییرات دوره‌های ماهیانه اولین علامت قبل از یائسگی معمولا، اما نه همیشه، تغییر در الگوی طبیعی پریودهای شما است، مثلا نامنظم می‌شوند و در نهایت شما به طور کلی متوقف خواهد شد.
• علائم ذهنی و وضعیت روانی علائم رایج عبارتند از تغییرات در خلق و خو، مانند خلق و خوی ضعیف، اضطراب، نوسانات خلقی و عزت نفس پایین، مشکلات حافظه یا تمرکز.
• علائم فیزیکی علائم فیزیکی رایج یائسگی و پیش از یائسگی عبارتند از: - گرگرفتگی: احساس سرما یا گرمی ناگهانی در صورت، گردن و قفسه سینه که می‌تواند باعث سرگیجه شود. - مشکل در خوابیدن، که ممکن است در نتیجه تعریق شبانه باشد و باعث شود در طول روز احساس خستگی و تحریک‌پذیری کنید. - تپش قلب - سردرد و میگرن که بدتر از حد معمول است - درد عضلانی و درد مفاصل - تغییر شکل بدن و افزایش وزن - تغییرات پوستی شامل خشکی و خارش پوست - کاهش میل جنسی - خشکی واژن و درد، خارش یا ناراحتی در حین رابطه جنسی - عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری - دندان‌های حساس، لثه‌های دردناک یا سایر مشکلات دهان
این علائم چقدر طول می‌کشد؟ علائم ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد و با گذشت زمان تغییر کند. به عنوان مثال، گرگرفتگی و تعریق شبانه ممکن است بهبود یابد و سپس ممکن است خلق و خو و اضطراب شما کاهش یابد اما برخی از علائم، مانند درد مفاصل و خشکی واژن، ممکن است مدت‌ها پس از قطع قاعدگی ادامه یابد.
در صورت استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی، یائسگی چگونه خواهد بود؟ اگر از داروهای ضد بارداری هورمونی مانند قرص، ایمپلنت ضد بارداری یا داروهای تزریقی ضدبارداری استفاده می‌کنید، نمی‌توانید مطمئن شوید که به یائسگی رسیده‌اید یا نه. زیرا این داروها می‌تواند بر پریودهای ماهیانه تاثیر بگذارد.
اگر از قرص ترکیبی مصرف می‌کنید، تا زمانی که به مصرف قرص ادامه دهید، خونریزی ماهانه ادامه خواهد داشت. قرص ترکیبی همچنین ممکن است علائم یائسگی، مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را مهار یا کنترل کند و بنابراین تشخیص اینکه چه زمانی دیگر تخمک‌گذاری نمی‌کنید و در نتیجه دیگر بارور نیستید را سخت کند. شما می‌توانید استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را در سن ۵۵ سالگی متوقف کنید، زیرا باردار شدن به طور طبیعی پس از آن بسیار نادر است. البته توصیه می‌کنیم که از سن ۵۰ سالگی قرص ترکیبی (حاوی استروژن و پروژسترون) مصرف نکنید. می‌توانید به جای آن از قرص‌های حاوی پروژسترون تنها یا سایر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید. با توجه به امکان ابتلا به عفونت‌های مقاربتی، پس از یائسگی توصیه می‌شود از کاندوم استفاده کنید تا از شما در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت کند.
تغییر سبک زندگی برای کمک به دوران یائسگی و پیش از یائسگی - خوب غذا خوردن، ورزش و مراقبت از سلامت روانی می‌تواند به رفع علائم در دوران پیش از یائسگی و یائسگی کمک کند. - به اندازه کافی استراحت کنید و برنامه خواب منظم داشته باشید. - یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. - برای حفظ سلامت استخوان‌ها از غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست و کلم پیچ استفاده کنید. - بطور منظم ورزش کنید، سعی کنید از فعالیت‌های تحمل وزن استفاده کنید که در آن پاهای شما وزن را تحمل می‌کنند مانند راه رفتن، دویدن یا رقصیدن. - کارهای آرامش بخش مانند یوگا، تای چی یا مدیتیشن انجام دهید. - قبل از مصرف مکمل‌های گیاهی یا داروهای مکمل با پزشک مشورت کنید. - سیگار نکشید. - بیش از حد مجاز الکل مصرف نکنید.
چگونه تغییرات خلقی را کاهش دهیم؟ در حوالی دوران یائسگی و پیش از یائسگی، نوسانات خلقی، خلق و خوی پایین و اضطراب رایج است. - استراحت کافی داشته باشید. - به طور منظم ورزش کنید. - فعالیت‌های آرامش بخش انجام دهید.
چگونه گرگرفتگی و تعریق شبانه را کاهش دهیم؟ - لباس سبک بپوشید. - اتاق خواب خود را در شب خنک نگه دارید. - یک دوش خنک بگیرید، از پنکه استفاده کنید یا یک نوشیدنی سرد بنوشید. - سعی کنید سطح استرس خود را کاهش دهید. - اجتناب یا کاهش محرک‌های بالقوه، مانند غذاهای تند، کافئین، نوشیدنی‌های گرم، سیگار کشیدن و الکل. - به طور منظم ورزش کنید. - اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید.
چگونه خشکی واژن را کاهش دهیم؟ - مرطوب‌کننده‌ها یا روان‌کننده‌های واژن هستند که می‌توانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. - اگر رابطه جنسی دارید و از کاندوم استفاده می‌کنید، از روان‌کننده‌های روغنی استفاده نکنید زیرا می‌تواند به کاندوم آسیب برساند. از روان‌کننده‌های مبتنی بر آب استفاده کنید. - درمان‌های دیگری برای خشکی واژن وجود دارد که پزشک می‌تواند تجویز کند، مانند HRT (درمان جایگزینی هورمون) یا درمان هورمونی موضعی (بصورت کرم، پساری، ژل یا حلقه‌های واژن).
محافظت از استخوان‌ها - به طور منظم ورزش کنید، از جمله تمرینات تحمل وزن مانند راه رفتن، دویدن یا رقصیدن و تمرینات مقاومتی (به عنوان مثال، استفاده از وزنه) - رژیم غذایی سالمی داشته باشید که حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات و منابع کلسیم مانند شیر، ماست و کلم پیچ باشد. - مواجهه با نور خورشید باعث تولید ویتامین D می‌شود که می‌تواند به سلامت استخوان‌های شما کمک کند. - مکمل‌های ویتامین D مصرف کنید. - سیگار را ترک کنید و مصرف الکل را کاهش دهید. - مصرف HRT می‌تواند خطر پوکی استخوان را کاهش دهد.
علائم یائسگیدرمان دارویی در دوران یائسگی و قبل از یائسگی درمان دارویی اصلی برای علائم یائسگی و قبل از یائسگی، درمان جایگزینی هورمونی (HRT) است.
• درمان جایگزینی هورمونی (HRT) HRT یک درمان موثر برای اکثر افراد در یائسگی و پیش از یائسگی است و شامل استفاده از استروژن با یا بدون پروژسترون برای جبران سطوح پایین این هورمون‌ها است. HRT انواع و دوزهای مختلفی دارد. استروژن بصورت چسب‌های پوستی، ژل یا اسپری، ایمپلنت و قرص قابل تجویز است. پروژسترون در افرادی که رحم دارند برای محافظت از رحم در برابر اثرات منفی استروژن تجویز می‌شود. مصرف استروژن و پروژسترون HRT ترکیبی نامیده می‌شود. پروژسترون نیز بصورت چسب‌های پوستی، دستگاه داخل رحمی و قرص تجویز می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده طولانی مدت از HRT ترکیبی خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان، بیماری قلبی، سکته مغزی و آمبولی ریه را اندکی افزایش می‌دهد.
• استروژن برای خشکی واژن واژن ممکن است در اثر یائسگی و پیش از یائسگی خشک، دردناک یا خارش دار شود. درمان‌های استروژنی موضعی بصورت قرص، کرم یا حلقه واژینال می‌تواند خشکی و علائم ادراری ناشی از یائسگی و یائسگی مانند درد هنگام ادرار کردن را بهبود بخشد. این درمان‌های استروژن واژینال معمولا وارد جریان خون شما نمی‌شوند و اثر موضعی دارند. علائم معمولا بعد از قطع استفاده از آن‌ها عود می‌کنند.
• داروهای غیر هورمونی اگر علائم شما تاثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد و نتوانید یا ترجیح دهید از داروهای هورمونی استفاده نکنید از درمان‌های غیر هورمونی می‌توان برای کاهش علائم استفاده کرد.
- گرگرفتگی و تعریق شبانه: یک داروی فشار خون به نام کلونیدین یا یک داروی ضد صرع به نام گاباپنتین که توسط پزشک تجویز می‌شود. - داروهای ضد افسردگی می‌توانند به علائم خلق و خوی کمک کنند. - از مرطوب‌کننده‌های واژن می‌توانید برای بهبود خشکی واژن استفاده کنید.
درمان‌های مکمل و جایگزین درمان‌های مکمل و جایگزین، مانند داروهای گیاهی و هورمون‌های ترکیبی بیولوژیک (طبیعی) برای علائم یائسگی یا قبل از یائسگی توصیه نمی‌شوند. زیرا مشخص نیست چقدر ایمن و موثر هستند. شبدر قرمز و کوهوش سیاه داروهای گیاهی هستند اما شواهد قوی دال بر اثربخشی آن‌ها وجود ندارد. از طرفی برخی از درمان‌های مکمل و جایگزین نیز می‌توانند با سایر داروها تداخل داشته و عوارض جانبی ایجاد کنند. اگر به فکر استفاده از یک درمان مکمل هستید، با یک پزشک یا داروساز مشورت کنید.
