ناباروری یعنی یک سال پس از تلاش، علیرغم داشتن رابطه جنسی منظم و عدم مصرف روشهای جلوگیری، بارداری اتفاق نیفتد. البته این تعریف به سن هم بستگی دارد، در سن بالای ۳۵ سال، بعد از ۶ ماه در صورت عدم باروری، بررسیها شروع میشود.
علت
شایعترین علت ناباروری در خانمها اختلال در تخمک گذاری است و در آقایان اشکال در تعداد اسپرمها و عملکرد آنها میباشد. سایر مواردی که روی باروری به طور موثری تاثیر میگذارند عبارتند از سن، سبک زندگی و وضعیت عمومی سلامت.
با افزایش سن در خانمها احتمال باروری کاهش مییابد. در سنین ۲۰ تا اوایل ۳۰ سالگی در هر سیکل قاعدگی ۲۵ تا ۳۰ درصد احتمال بارداری وجود دارد. از اوایل ۳۰ سالگی این احتمال تدریجا کاهش پیدا کرده و در ۴۰ سالگی به ۱۰ درصد میرسد. در آقایان تاثیر سن روی باروری چندان مشخص نیست.
در خانمهایی که خیلی لاغر هستند یا اضافه وزن و چاقی دارند و یا ورزش شدید و حرفه ای میکنند احتمال ناباروری وجود دارد. مصرف سیگار و الکل نیز هم در خانمها و هم در آقایان باعث مشکلات باروری میشود.
مشکلات ساختاری مثلا آسیب به لولههای رحمی ناشی از عفونتهای مقاربتی، اختلال در عملکرد غده هیپوفیز، مشکلات هورمونی و انسداد لولههای انتقال دهنده اسپرم از بیضهها باعث ناباروری میشود.
درمان
درمان ناباروری بستگی به علت آن دارد. گاهی اصلاح سبک زندگی مثل بهبود وزن، تغذیه سالم و ترک سیگار برای بهبود شرایط و تسهیل باروری کفایت میکند؛ گاهی نیاز به درمان دارویی و یا جراحی داریم.
جراحی در خانمها ممکن است برای ترمیم لولههای رحمی، برداشتن پولیپ یا فیبروم رحمی و یا درمان اندومتریوز لازم باشد. گاهی در آقایان برای ترمیم وریدهای متورم کیسه بیضه (واریکوسل) جراحی لازم است.
تحریک تخمک گذاری یعنی استفاده از داروهایی که به تخمدانها برای آزاد کردن تخمک کمک کنند. این درمان در مواردی استفاده میشود که تخمک گذاری نامنظم است و یا اصلا اتفاق نمیافتد. ممکن است از تحریک تخمک گذاری همراه با سایر روشهای درمانی استفاده شود.
داروهای خوراکی و تزریقی مختلفی برای این منظور وجود دارد و عوارض عمده آنها عبارت اند از احتمال چندقلویی، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان که با درد شکم، بزرگ شدن شدید تخمدانها و تجمع مایع داخل شکم همراه است و ممکن است نیاز به بستری هم داشته باشد.
تزریق اسپرم داخل رحم IUI و لقاح خارجی رحمی IVF، از روشهایی هستند که بسته به علت و شدت ناباروری استفاده میشوند. در IUI اسپرم نزدیک به زمان تخمک گذاری به داخل رحم انتقال داده میشود. از داروهای تحریک تخمک گذاری در این دو روش هم استفاده میشود و بنابراین احتمال چندقلویی در IUI و IVF هم وجود دارد.
IVF در موارد انسداد لولههای رحمی، اندومتریوز شدید، نارسایی زودرس تخمدان، نازایی بدون علت و برخی از علل مردانه ناباروری مورد استفاده قرار میگیرد.
درمان نازایی زمانبر است پس پزشکی را انتخاب کنید که با او احساس راحتی میکنید و همینطور ممکن است هزینه زیادی داشته باشد و زوجین بایستی از یکدیگر حمایت کرده و برای انتخاب روش درمان با هم توافق داشته باشند. برای ارزیابی علت نازایی مراجعه به متخصص زنان در خانمها و اورولوژیست در آقایان ضروریست.
علت
شایعترین علت ناباروری در خانمها اختلال در تخمک گذاری است و در آقایان اشکال در تعداد اسپرمها و عملکرد آنها میباشد. سایر مواردی که روی باروری به طور موثری تاثیر میگذارند عبارتند از سن، سبک زندگی و وضعیت عمومی سلامت.
با افزایش سن در خانمها احتمال باروری کاهش مییابد. در سنین ۲۰ تا اوایل ۳۰ سالگی در هر سیکل قاعدگی ۲۵ تا ۳۰ درصد احتمال بارداری وجود دارد. از اوایل ۳۰ سالگی این احتمال تدریجا کاهش پیدا کرده و در ۴۰ سالگی به ۱۰ درصد میرسد. در آقایان تاثیر سن روی باروری چندان مشخص نیست.
در خانمهایی که خیلی لاغر هستند یا اضافه وزن و چاقی دارند و یا ورزش شدید و حرفه ای میکنند احتمال ناباروری وجود دارد. مصرف سیگار و الکل نیز هم در خانمها و هم در آقایان باعث مشکلات باروری میشود.
مشکلات ساختاری مثلا آسیب به لولههای رحمی ناشی از عفونتهای مقاربتی، اختلال در عملکرد غده هیپوفیز، مشکلات هورمونی و انسداد لولههای انتقال دهنده اسپرم از بیضهها باعث ناباروری میشود.
درمان
درمان ناباروری بستگی به علت آن دارد. گاهی اصلاح سبک زندگی مثل بهبود وزن، تغذیه سالم و ترک سیگار برای بهبود شرایط و تسهیل باروری کفایت میکند؛ گاهی نیاز به درمان دارویی و یا جراحی داریم.
جراحی در خانمها ممکن است برای ترمیم لولههای رحمی، برداشتن پولیپ یا فیبروم رحمی و یا درمان اندومتریوز لازم باشد. گاهی در آقایان برای ترمیم وریدهای متورم کیسه بیضه (واریکوسل) جراحی لازم است.
تحریک تخمک گذاری یعنی استفاده از داروهایی که به تخمدانها برای آزاد کردن تخمک کمک کنند. این درمان در مواردی استفاده میشود که تخمک گذاری نامنظم است و یا اصلا اتفاق نمیافتد. ممکن است از تحریک تخمک گذاری همراه با سایر روشهای درمانی استفاده شود.
داروهای خوراکی و تزریقی مختلفی برای این منظور وجود دارد و عوارض عمده آنها عبارت اند از احتمال چندقلویی، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان که با درد شکم، بزرگ شدن شدید تخمدانها و تجمع مایع داخل شکم همراه است و ممکن است نیاز به بستری هم داشته باشد.
تزریق اسپرم داخل رحم IUI و لقاح خارجی رحمی IVF، از روشهایی هستند که بسته به علت و شدت ناباروری استفاده میشوند. در IUI اسپرم نزدیک به زمان تخمک گذاری به داخل رحم انتقال داده میشود. از داروهای تحریک تخمک گذاری در این دو روش هم استفاده میشود و بنابراین احتمال چندقلویی در IUI و IVF هم وجود دارد.
IVF در موارد انسداد لولههای رحمی، اندومتریوز شدید، نارسایی زودرس تخمدان، نازایی بدون علت و برخی از علل مردانه ناباروری مورد استفاده قرار میگیرد.
درمان نازایی زمانبر است پس پزشکی را انتخاب کنید که با او احساس راحتی میکنید و همینطور ممکن است هزینه زیادی داشته باشد و زوجین بایستی از یکدیگر حمایت کرده و برای انتخاب روش درمان با هم توافق داشته باشند. برای ارزیابی علت نازایی مراجعه به متخصص زنان در خانمها و اورولوژیست در آقایان ضروریست.
جهت دریافت نوبت و مراجعه حضوری به
پرسش و پاسخها (1 پرسش)
مطهره
با عرض سلام خدمت دکتر. دکتر من مدت دو سال میشود که ازدواج کردم و هنوز باردار نشدم و البته ۳۰ سال دارم و شوهر ۳۲ سال دارد. زیاد تداوی کردم و دکترها میگویند که هیچ تکلیف نداری و اسپرم شوهر هم کمی ضعیف است و چرک هم دارد و دیگر اینکه من هیچ حس شهوت ندارم و عادت ماهیانهام منظم است.
۲۷ آذر ۹۸ - ۱۵:۰۳پاسخ پزشک
با توجه به اینکه بیشتر از یکسال هست تلاش شما برای بارداری ناموفق بوده، نیاز به بررسی و ویزیت حضوری دارید.